Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in "büyük dönüş" diye nitelendirdiği ve yıllar önce işgal nedeniyle topraklarını terk etmek zorunda kalan yüz binlerce kişinin dönüşünü hedefleyen program kapsamında ilk göçün ilk etabı gerçekleştirildi.
İlk göç, Zengezur koridorunun güzergahındaki Zengilan ilinin Ağalı köyüne yapıldı. Azerbaycan devletinin "akıllı köy" konseptiyle yeniden inşa ettiği Ağalı köyüne dün 11 aile daha taşındı ve evlerine yerleşti. 19 Temmuz tarihinde başlayan göç süreci sonucu 41 aile bir zamanlar terk ettikleri ata yurtlarında yeni hayatlarına başladı.
Bakü'deki Zengilan Göçmen Sitesi'nden hemşehrilerinin gözyaşları ve alkışları eşliğinde konvoy halinde hareket eden Ağalılılar 5 buçuk saatlik yolculuğundan sonra köye ulaştı.
Köyün yeni sakinlerini Azerbaycan Cumhurbaşkanı Zengilan Özel Temsilcisi Vahit Hacıyev ile önceki günlerde göç edenler karşıladı.
Anahtarlarını alanlar eşyalarını kamyonlardan boşaltarak evlerine yerleşmeye başladı.
Ağalı'da hayat canlandı
Ağalı'ya göç edenler arasında 85 yaşındaki nine de var, kucakta taşınan bebekler de.
İşgal döneminde Ermenilerin tamamen yıktığı, yaşanacak bir evin bile bulunmadığı köy bugün 200 haneli modern bir yerleşim birimi haline geldi.
İki yıl öncesine kadar adeta harabeyi andıran köyün sokaklarında artık çocuklar bisiklet sürüyor, top oynuyor.
Evlerden müzik sesleri geliyor, semaverlerin dumanı yükseliyor.
Ağlaya ağlaya çıktığımız topraklara güle güle döndük
Ceyran Abbasova, eşi ve 3 kızı ile Ağalı'ya taşındı. Doktor olan Abbasova buradaki sağlık ocağında çalışacak.
Ceyran Abbasova, yaptığı açıklamada, "Çok heyecanlıyım. Gurur verici. Buradan çıktığımda 8 yaşındaydım. Ağlaya ağlaya çıktığımız topraklara güle güle döndük. Evlatlarımızı burada büyüteceğiz."
Halik Guliyev de Ağalı'yı 1993 yılında 7 yaşındayken terk etmiş. Bugün ise eşi ve 2 çocuğu ile beraber ata yurdunda yeni hayata başlamanın mutluluğunu yaşıyor.
Topraklarına döndükleri için şehitlere borçlu olduklarını söyleyen Halik Guiyev, "Memleketimin havası, tabiatı çok güzel. Bize çok iyi evler yapmışlar. Bundan memnun olduk. Tüm dünya Azerbaycan'ın imar ve ihya ile uğraştığını gördü. Aynı zamanda işgal ve yıkımla kimin uğraştığını gördü."
30 yıl önce götürdüğü semaverini geri getirdi
Zaur Samedov da işgal nedeniyle terk etmek zorunda kaldığı vatanına dönmenin mutluluğunu yaşıyor.
Yeni evinin bahçesinde semaver çayı hazırlayan Zaur Samedov, "Ağalı'dan çıkarken annemin hediyesi olan bu semaveri de götürmüştüm. Şimdi yıllar sonra geri getirdim."
Ağalı'ya 1300 kişi dönecek
Azerbaycan Cumhurbaşkanı Zengilan Özel Temsilcisi Hacıyev, Karabağ'a büyük dönüşün ilk göçünün şahidi olduklarını belirterek bunun tarihi bir olay olduğunu söyledi.
Hacıyev "Göç devam edecek. Diğer etap eylülde başlayacak. 1300 Ağalı sakini köye geri dönecek. Köyün yapımı ve tüm altyapılar tamamen Azerbaycan devleti tarafından finanse edildi." bilgisini paylaştı.
İşgal sonrasında iskana açılan yerleşim birimi olan Ağalı'da alternatif enerji kaynaklarının, ekolojik ısıtma ve akıllı ışıklandırma sistemlerinin kullanıldığı 200 müstakil ev inşa edildi. Köyde 360 kişilik okul ile 60 kişilik ana okulu, sağlık ocağı, postane, banka, kafe ve marketler bulunuyor.
Ağalı'ya yerleşen aileler için tarım alanları da tahsis edildi. Köy sakinlerden bazıları tarımla uğraşacak, bazıları kamu kurumlarında çalışacak.