ABD Başkanı Trump, Türkiye'yi gelişmiş bir ekonomiye sahip diyerek, Türkiye'nin bazı ürünlerinin ABD'ye gümrüksüz girişini sağlayan Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi programından çıkardı.
Kongre'ye Başkan Trump tarafından yollanan mektubu Beyaz Saray yayınladı.
Söz konusu mektupta, 1974 Ticaret Yasası'nın ilgili maddesi referans gösterilerek, "Türkiye'yi gelişmekte olan ülkelere sunulan Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi Programından çıkarmak niyetimi size bildiriyorum." şeklinde ifadeye yer verildi.
Trump'ın mektubunda öne çıkan detaylar şöyle:
GTS'den yararlanan Türkiye'nin ekonomik durumu göz önünde bulundurulduğunda gelişmekte olan ülkeler listesinde artık olmaması gerektiğini düşünüldüğünden bu adımın atıldığı. Türkiye'de fakirliğin azalması, kişi başına düşen yıllık milli hasıla ve ticaret yaptığı ülkelerle ithalatın artması ve Türkiye'deki sektörler, gelişmiş ticaretinin göstergesidir. Ayrıca Türkiye, gelişmiş ekonomisi neticesinde ve yaptığı karşılıklı anlaşmalarla diğer gelişmiş ülkelerin seviyesine gelerek diğer ülkelerin GTS programlarından da geçmiştir.
Ayrıca söz konusu mektupta, ABD'nin Türkiye ile adil ve karşılıklılık esasına dayalı ticari ilişkilerini sürdüreceği vurgulandı.
Gerçek ne peki?
Trump bu mektubunda ne kadar samimi olduğu tartışılır. Söz konusu mektupta gerekçe olarak gösterilen Türkiye'nin gelişmiş ekonomisi asıl neden yoksa Türkiye'nin Rusya'dan S-400 alması mı?
Kongre'ye Trump'ın yolladığı mektupta, Türkiye'nin geliştiğini için ülkenin vergi muafiyeti programından çıkartılacağını söyledi, Türkiye'de kişi başına düşen gelirin bu ayrıcalığı gerekli kılmayacak şekilde yükseldiği belirtildi.
Söz konusu programı ABD 1974 yılında, 131'den fazla ülkeye ayrıcalık olarak tanımıştı. Bu program sayesinde söz konusu 131 ülkeden 3 binden fazla ürün, ülkeye girişte vergiye takılmıyor. Katma değeri yüksek olmayan gıda vb ürünleri kapsayan bu program ne kadar düşük maliyetli ürünler olsa da Türkiye ekonomisi için katkısı olan ürünler.
Sürecin işleyişi şu şekilde gerçekleşiyor. Başkan Trump tarafından bu mektubun gönderilmiş olması Türkiye'nin GTS programından çıkarılması için yeterli bir durum. Çünkü bu programın kimleri içine aldığına hükümet karar veriyor. Yaşanan bu gelişme sonrası alınmış olan karar Türkiye'ye iletilecek. Bundan sonra Türkiye'nin 60 günlük süresi var. Karara Kongre tarafından bir itiraz gelmezse veya Başkan Trump bu kararından geri adım atmazsa ABD - Türkiye gümrük muafiyeti programı tek taraflı olarak fesh edilmiş olacak.
Kongre'ye Trump yolladığı bir başka mektup ile Hindistan'ın da Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi programından çıkarılması konusunda niyetini aktardı.
Kaynak: AA
