Sözlükte "doğum yeri ve zamanı" anlamına gelen mevlid, İslam kültüründe özellikle Hazreti Muhammed'in doğumunu, bu kapsamda yapılan törenleri ve yazılan eserleri ifade etmek için kullanılıyor.
Osmanlı, Memlük, Eyyubi ve Fatimi devletleri döneminde Hazreti Muhammed'in doğum gününün resmi törenlerle kutlanılmasının yanı sıra Türk ve Arap edebiyatında peygamber sevgisinin işlendiği eserler kaleme alındı.
Özellikle İslam toplumlarının büyük bir kısmında yoğun ilgi gören Süleyman Çelebi'nin "Vesiletü'n Necat (Kurtuluş Vesilesi)" adlı mesnevisi, besteli ya da kendine has bir şekilde irticalen mevlid merasimlerinde okundu.
Her Müslüman, İslam'ın ilk öğretmeni olan Efendimize borçludur
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulu Uzmanı Hüseyin Arı, yaptığı açıklamada, Müslümanların tarih boyunca Hazreti Muhammed'in alemlere rahmet olarak gönderilişini hediyeler ve ikramlarla kutladıklarını söyledi.
Osmanlı dini gün ve gecelerde minarelerde kandil yakıldığı için "Mevlid Kandili" ifadesinin kullanıldığını, "Hazreti Peygamberin dünyayı teşrifi Müslümanlar için en önemli olaylardan biridir.
Zira her Müslüman, İslamiyet sayesinde yaşadığı güzellikleri İslam'ın ilk öğretmeni olan efendimize borçludur. Öyle ki onun öğretileri ve örnekliği olmasaydı Müslümanlar olarak dünya ve ahiret saadetini yakalamak mümkün olmazdı.
Mevlid kandilleri, Hazreti Peygamberin ahlakını, ideallerini ve yaşantısı anlama ve onu örnek alma noktasında müminler için bir fırsat niteliğindedir."
"Vefakarlığı bir erdem olarak anlatan ve yaşatan sevgili Peygamberimiz çevresindekilere küçük yaştan itibaren vefakar davranmanın önemini aşılamış, çocuklara vefanın önemini öğretmiştir.
Allah Resulü, iyi ve kötü günde beraber olan, hüznü ve sevinçleri birlikte yaşayan eşlerin ve aile fertlerinin birbirlerine karşı vefakarlığına özel bir vurgu yapmış ve kendisi bunun en güzel örneklerini sergilemiştir. Hazreti Peygamberin eş, anne, baba, kardeş ve dostlarına karşı gösterdiği vefakarlık örnekleri dillere destan olmuştur."
Peygamberimizi daha iyi tanımaya gayret etmek her Müslümanın ödevidir
Mevlid Kandili'nin hataları ve kusurları görmeye, Allah'a yönelmeye bir vesile olması gerektiğini, "Diğer dini gecelerden farklı olarak bu gece özellikle Allah Resulünü anmak ve onun ötesinde anlamaya çalışmak her şeyden önemlidir.
Zira kurtuluşumuz onun Allah'tan getirdiği hakikatleri idrak etmede ve bu hakikatlere göre yaşamada saklıdır. Dolayısıyla bu mübarek günde ve gecesinde Peygamberimizi daha iyi tanımaya gayret etmek her Müslümanın ödevidir."
Mevlid-i Nebi Haftası'nda Hazreti Muhammed'in sözlerinin yer aldığı hadis kitapları ve hayatının anlatıldığı siyer kitaplarının okunmasının Müslümanlar için büyük kazanım olacağını söyledi.