Hazine ve Maliye Bakanlığı, ekonomi yönetiminin, Türkiye Ekonomi Modeli çerçevesinde hızlı ve çözüm odaklı adımlar atmaya devam edeceğini, atılacak yeni adımlar silsilesinin Bakanlık ve ilgili kurumlarca kamuoyuyla paylaşılacağını duyurmuştu.
Söz konusu duyurudan sonra Bakanlık tarafından yatırım araçlarının çeşitlendirilmesi, yatırımcı tabanının genişletilmesi ve yatırımcıların Türk lirası cinsi varlıklara yönelimlerinin teşvik edilmesi amacıyla GES ihraç edileceği açıklandı.
Bu çerçevede, Türkiye genelinde 15-22 Haziran döneminde, GES ihracına dair talep toplama işlemleri gerçekleştirilecek.
Vatandaşların yatırımlarını Türk lirası cinsi varlıklara yönlendirebilmesi için alternatif bir araç olarak açıklanan GES getirileri, gelir performansı güçlü olan ve bütçeye hasılat aktarımı yapan kamu iktisadi teşebbüslerinin (KİT) gelirlerine endeksli olacak.
Yeni uygulamada, 3 ayda bir ödenecek kuponlar için uygulanacak asgari getiri garantisi sayesinde, vatandaşların gelir paylarındaki değişimlerden olumsuz etkilenmesi önlenecek.
Bununla birlikte, GES'lere konu KİT'lerden bütçeye aktarılan hasılat performansı beklenenin üzerinde geldiğinde yatırımcılara ilave getiri sunulacak.
Asgari talep tutarı 1000 lira olarak belirlenen senetler 1 liranın katları şeklinde ihraç edilecek. Senetler, talep toplama dönemini takip eden haftada, 24 Haziran Cuma yatırımcıların hesaplarına aktarılacak.
GES'lerin kupon ödemelerinde esas alınacak beklenen hasılat payı tutarı olarak, 2022 Yılı Bütçe Kanunu'nda açıklanan 2022 yılı için toplam 874 milyon 144 bin liralık (ilgili KİT'lerden sağlanan gelir tahmini) gelir tahmini tutarı baz alınacak.
22 Aralık 2021 yılı ve 31 Aralık 2022 yılında iktisap edilen, DİBS'lerden elde edilen gelir ve kazançlara yüzde sıfır stopaj uygulanacak. Bu sebeple, 23 Eylül 2022 yılı ve 23 Aralık 2022 yılında yapılacak kupon ödemelerinde stopaj oranı yüzde sıfır olacak.
GES'lere dair en çok merak edilen 10 soru ve yanıtları ise şöyle:
Soru 1: Gelire endeksli olduğu ifade edilen senetler hangi kurumun gelirine endeksli olacak?
GES’lerin getirileri, kamu iktisadi teşebbüsleri içinde yer alan Devlet Hava Meydanları İşletmeleri (DHMİ) ve Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğünden (KEGM) bütçeye aktarılan hasılat paylarına endeksli olacak.
Soru 2: Ödenecek asgari bir gelir oranı olacak mı, olacaksa bu oran nasıl belirlenecek?
İhraç aşamasında Bakanlık tarafından her bir kupon ödemesine baz teşkil edecek bir getiri oranı belirlenecek.
Kupon ödemelerinde, ihraç yılı Bütçe Kanunu'nda, ihraç yılı ve senedin vade dönemini kapsayan yıllar için açıklanan hasılat payına dair gelir tahmini rakamları ile kupon ödemesinin gerçekleşeceği aydan bir önceki ay itibarıyla açıklanmış son 3 ayda elde edilen toplam hasılat payı tutarlarına gerçekleşmeler neticesinde, Bakanlık tarafından ihraç aşamasında belirlenen getiri oranı endeksleme yöntemiyle yeniden değerlenecek.
Bu çerçevede, hasılat paylarına dair endeks oluşturulacak ve yatırımcıya ödenecek nihai getiri oranı, ihraç aşamasında Bakanlık tarafından belirlenen getiri oranının, hasılat payı gerçekleşmeleri çerçevesinde hesaplanacak endeks değeriyle çarpılması yoluyla hesaplanacak.
İlgili endeks değeri asgari 95 ve azami 110 seviyesinde olabilecek ve bu kapsamda yatırımcıya ilan edilen kupon oranı asgari yüzde 95'ine denk gelen bir getiri garantisi sunulurken hasılat payları gerçekleşmelerinin projeksiyon tutarın üzerinde olması durumunda yatırımcılar ilan edilen kupon oranı azami yüzde 110'una kadar getiri elde edebilecek.
Bu ay yapılacak ihraçta Hazine tarafından belirlenen dönemsel getiri yüzde 5,32 ve yıllık bileşiği yüzde 23,04 olacak. Bu kapsamda, gelir gerçekleşmelerine göre azami yıllık bileşik getiri oranı yüzde 25,54'ü bulabilecek.
Soru 3: Duyuru ve talep toplama işlemleri nasıl gerçekleştirilecek?
Söz konusu senetlere dair ihraç duyurusu, talep toplama süreci ve senede özelliklerin yer aldığı dokümanlar Hazine ve Maliye Bakanlığının internet sayfasından kamuoyuyla paylaşılacak.
Bununla birlikte, söz konusu senetlerin ihracı halka arz yöntemiyle gerçekleştirilecek, talep toplama süreci aracı bankalarla belirlenecek.
Soru 4: Üründen faydalanmak isteyen vatandaşlar hangi adımları izleyecek?
Bu konuda aracı bankalar vatandaşları detaylı bir şekilde (ilgili hesapların açılması, menkul kıymet transferi, saklanması gibi hususlar hakkında) bilgilendirecek.
Diğer taraftan, geçmişte uygulanan halka arzlarda olduğu şekliyle vatandaşlar aracı bankalara başvuru yaparak bu ürünü kolaylıkla alabilecek.
Soru 5: Ürünün vadesi ve vade getirisi nasıl hesaplanacak?
Senedin vadesi 6 ay olarak belirlendi. Sonraki aşamalarda 1 yıl ve/veya diğer vadelerde ihraç yapılması.
Soru 6: Ürün hangi bankalar aracılığıyla gerçekleştirilecek?
Talep toplama ilk etapta Ziraat Bankası, Halk Bankası ve Vakıflar Bankası aracılığıyla gerçekleştirilecek.
Soru 7: Vatandaşların gelir paylarındaki değişimlerden olumsuz etkilenmesi nasıl önlenecek?
Senedin nihai getiri oranı, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen getiri oranının hasılat payı gerçekleşmeleri çerçevesinde hesaplanacak endeks değeriyle çarpılması yoluyla ortaya çıkacak.
İlgili endeks değeri asgari 95 ve azami 110 seviyesinde olabilecek. Bu kapsamda yatırımcıya ilan edilen kupon oranının asgari yüzde 95’ine denk gelen bir getiri garantisi sunulurken hasılat payları gerçekleşmelerinin projeksiyon tutarının üzerinde olması durumunda yatırımcı daha yüksek bir getiri elde edebilecek.
Soru 8: Sisteme sadece gerçek kişiler mi dahil olacak, şirketler dahil olabilecek mi?
Söz konusu senetler sadece gerçek kişilere ihraç edilecek.
Soru 9: Kur korumalı mevduat hesabını ya da açıklanan farklı ürünleri kullananlar bunu da kullanılabilecek mi?
Anılan hesap ve/veya ürünleri kullanan vatandaşlar da bu senetleri satın alabilecek.
Soru 10: Sisteme sadece döviz hesabını bozduranlar mı dahil olacak?
Söz konusu ihraçlara tüm bireysel yatırımcılar dahil olabilecek.