Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ateş Kara, dünyada 60 ülkede görülen, Delta baskın varyant olması beklenen Kovid-19'un Omicron varyantına dair güncel sonuçlar ve aşılamada hatırlatma dozlarının önemine dair bilgileri paylaştı.
Delta varyantının ilk defa görüldüğü bölgelerde yayılması 2 hafta sürdüğünü, "Delta varyantı 6-7 haftalık bir periyotta, bulunduğu bölgede hakim virüs haline geliyordu. Omicron'da bu süre neredeyse günlerle ifade ediliyor. İki haftalık bir süre içerisinde bulunduğu bölgede hakim hale geliyor."
Omicron'un Delta'ya göre çok daha hızlı ve kolay bulaştığını, "Omicron'un çok hızlı ve kolay bulaşması nedeniyle maske ve mesafe kuralları daha çok önem kazanmaya başladı.
Bu, özellikle havaların soğuduğu, kapalı mekanlarda daha çok zaman geçirdiğimiz dönemlerde iyice ön plana çıktı. O nedenle lütfen bu dönemde maske, mesafe ve havalandırmaya azami değil maksimum özen gösterelim."
Omicron kaynaklı hastaneye yatış, hastalığı ağır geçirme oranları şu an daha düşük olsa da varyantın yoğun görüldüğü yerlerde hastaneye başvurma oranlarının artacağını gösterdi.
Omicron'un özellikle risk altındaki kişileri olumsuz etkileyebileceğini, kişilerin kendileri hastalık açısından risk grubunda yer alan yakınları için hatırlatma dozunu olması gerektiğini söyledi.
Omicron'dan korunmak için daha çok antikora ihtiyaç var
Delta'dan farklı olarak Omicron'da 50 mutasyonun daha bulunduğunu, bunların bir bölümünün vücudun virüsü tanıyıp, kendini savunduğu noktaları hedef aldığını anlattı.
"Diyelim ki normalde 8 düzeyindeki antikor, kişiyi Delta varyantından koruyordu, bu düzey 6'ya inerse de kişi ağır hastalanmıyordu. Aşıyla 90-100 gibi bir antikor değeri elde ediliyordu ve bu da çok ciddi koruma sağlıyordu.
MRNA aşısında 200 gibi bir değer elde ediliyordu, bu nedenle biraz daha uzun koruma oluşuyordu. Fakat hastalıktan korunma için gereken, örnek olarak verdiğim, bu 8 düzeyindeki antikor değerinin Omicron'da daha yukarılarda, 40 civarında olduğunu görüyoruz.
Bu nedenle aşıda elde ettiğimiz antikor düzeyi aşağılara inmeye başladığında Omicron'a karşı hassas hale geliniyor. Şu an bu süre aşılarda 3 ay gibi görünüyor.
3 ay içerisinde aşıdan elde edilen antikor seviyesi 40'ların altına iniyor, Omicron kişiyi tekrar yakalayıp hastalanmasına sebep oluyor. Bu nedenle zamanında hatırlatma dozlarıyla bunu yukarı çektiğimizde Omicron'dan da korunur hale geliyoruz. Böyle bir şansımız var, hatırlatma dozunun önemi bu."
Hatırlatma dozunu mutlaka zamanında olmalıyız
Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ateş Kara, iki doz aşıdan sonra vücudun, zamanında yapılan hatırlatma dozuna çok daha kuvvetli bir yanıt verdiğini dile getirdi.
"Örneğin, birinci ve ikinci doz aşı olduğumuzda antikor düzeyi 100 oluyorsa, hatırlatma dozuyla bu bazen 300'e kadar çıkıyor. Bu nedenle hatırlatma dozları çok kıymetli, mutlaka sürelerini kaçırmadan hatırlatma dozlarını olmamız gerekiyor.
Özellikle Omicron'un ülkemizde olduğunu, riskinin varlığını ve çok kolay bulaştığını düşündüğümüzde hatırlatma dozunu değerlendirmemiz lazım."
Aşıda 5. doz şu an için gerekli görünmüyor
Türkiye'nin erken dönemde hatırlatma dozlarını uygulamaya başlamasının büyük önem taşıdığını, "Hatırlatma dozunun üzerinden 3-6 ay gibi bir süre geçtiyse diğer hatırlatma dozunu da yaptırmamızda fayda var."
Aşılamada 5. dozun gündeme gelip gelmeyeceğine dair, "Şu anki bilgilerle çok gerekiyormuş gibi görünmüyor ama varyant değişikliği ya da süre uzayacak olursa o zaman bir diğer hatırlatma dozu olabilir. Fakat 'bu doz ne zaman olur' dersek, onu bugünden öngörmek, kesin bir şey söylemek zor."
Türkiye'de hakim varyant haline gelebilir
Prof. Dr. Ateş Kara, tüm ülkelerin önce Omicron'un ülkeye girmemesi, geldikten sonra ülke içerisinde yayılmamasına çalıştığına dikkati çekerek, şunları söyledi.
"Fakat belli bir noktadan sonra yayılma başlarsa hızla hakim formata dönüşebiliyor. Şu anda ülkemizdeki sayı kısıtlı. Bunun en büyük şansı erken tespit edilenlerin izolasyonlarının iyi yapılması, karantinada iyi tutulmaları ve bir başkasına bulaştırma fırsatını vermemeleri.
Tabii ki bunun hep sağlanması çok mümkün olmayacaktır. Bir süre içerisinde ülkemizde de bölgesel yayılımlar ve sonra da büyük olasılıkla hakim hale gelmesi söz konusu."
Prof. Dr. Ateş Kara, Omicron'un baskın hale gelmesinin vaka sayılarını bir miktar olumsuz etkileyebileceğini dile getirdi.
Omicron varyantı çocukları nasıl etkiliyor?
Prof. Dr. Ateş Kara, Omicron varyantının çocuklardaki seyrine yönelik şu bilgileri paylaştı:
"Yetişkinlerde 100 kişi virüsü alıyorsa 20'si ile 25'inde semptomlar ortaya çıkıyordu. Çocuklarda ise bu rakam 2 ile 4 arasındaydı. Fakat Omicron daha kolay bulaştığı için çocuklardaki rakam 15'lere çıktı.
Çocuklar içerisinde Omicron'un pozitifliğini daha çok görüyoruz ama hastaneye gelme, yatma ya da hastalığı ağır geçirme gibi bulguları gösteren bir bilgi neyse ki şu an için elimizde yok."
