Büyükşehir Belediyesinden yapılan açıklamaya göre, şehre hakim bir tepede Bursa'nın simgelerinden 117 yıllık Tophane Saat Kulesi'nde senelerce tarihe tanıklık eden saatin restorasyon süreci, Tüm Saatçi İşadamları Derneği (TÜSAD) Başkanı Hayrettin Akpınar'ın 2016 yılında kulenin bir köşesinde atıl duran 400 kilogram ağırlığndaki saat mekanizmasını görmesiyle başladı.
Hayrettin Akpınar, tarihi saatin çalışabilir hale getirilebilmesi için Belçika'da yaşayan, saatçiliğin ana vatanı olan Fransa, Almanya ve İsviçre gibi ülkelerde saat borsalarına katılıp birçok müze ve özel koleksiyonda araştırmalar yapan saat restoratörü Fatih Serhat Yurtdakal ile temasa geçti.
Hurda görünümündeki mekanizmayı kule içinde inceleyen Fatih Serhat Yurtdakal, Belçika'ya döndükten iki yıl sonra aldığı kararla Bursa'ya yerleşti ve kendisine ait saat atölyesini kurdu.
Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş ile görüşerek tarihi mekanizmanın restore edilip çalışır vaziyette meydandaki özel bir kabinde sergilenmesini önerdi.
Alinur Aktaş'ın bu fikri benimsemesiyle harekete geçen Fatih Serhat Yurtdakal, saatin 19'uncu yüzyılın başında faaliyete başlayıp 20'nci yüzyılın ortasına kadar üretim yapan Fransız şirketi "Bailly-Comte" tarafından imal edildiğini belirledi.
Tamir edilemediği için 1990'lı yıllarda sökülen mekanizma yerine elektrikli bir makine takılarak, yıllarca kulenin içinde kaderine terk edilen tarihi mekanizmayı atölyesine getiren Fatih Serhat Yurtdakal, iki yıl önce onarım ve restorasyona başladı.
Fatih Serhat Yurtdakal, 500 parçadan oluşan saatin tüm parçalarını söküp iğne oyası gibi büyük bir titizlikle çalıştı. Eksik olan sarkaç, kelebek debriyajlar, bazı manivela kolları ve dişliler orijinaline uygun olarak yeniden üretildi, arızalı ve aşınmış parçaların bakımı yapıldı.
En küçük ayrıntısına kadar sökülüp restore edilen saatin kadranı sıfırdan imal edildi. Saatin, pirinç olan rakamları yine Osmanlı döneminde sadece saat kadranlarında kullanılan Türk rakamları olarak kadranda yerini aldı.
Kulenin önüne yapılan özel bir cam kabin içinde sergilenen, saat başlarında o saatin sayısı kadar gong çalan mekanizma, manuel olarak 24 saatte bir kuruluyor.
Yorucu bir çalışma oldu ancak emeklerimize değdi
Açıklamada görüşlerine yer verilen Fatih Serhat Yurtdakal, Tophane'deki saatin, dönemindeki saatlere göre daha komplike olduğunu bildirdi.
Saatin çeyrekleri, yarım saatleri ve saat başlarını çalma özelliğine sahip olduğu bilgisini veren Yurtdakal, "Her biri 60 kilogram olan 2 ağırlığı var. 'Remontage egalite' denilen yani 10 saniyede bir kurulum yapan bir sisteme sahip.
Orijinal haline kavuşan saatin sergilenmesi de çok önemli. O bir saat olarak kule içindeki kabinde misyonunu tamamladı ve şimdi tarihi meydanda sergilenerek kentin tanıtımına katkı sağlıyor. Yorucu bir çalışma oldu ancak emeklerimize değdi."
Atölyedeki restorasyon süreçlerini görme imkanı bulduğunu aktaran Alinur Aktaş, şunları söyledi:
"Tarihi zenginliği ile zamanı tersine çeviren şehir olan Bursa'mızda hiç bilinmeyen bir değeri daha gün yüzüne çıkardık. Bu saat Yunan işgali başta olmak üzere bir çok tarihi olaya tanıklık etmiş ancak bozulunca yapılamadığı için sökülüp kule içinde kaderine terk edilmiş.
TÜSAD Başkanımız konuyu anlattığında gerçekten çok heyecanlandım. Bu değerin kentimize kazandırılması için gerekenin yapılmasını istedim. Saat restoratörü Fatih Serhat Yurtdakal'ın büyük gayretleriyle tarihi saat yeniden çalışır duruma geldi.
Kulenin önünde sergiliyoruz. Vatandaşlarımız zamanı öğreniyor 100 yıl öncesinin teknolojisiyle yapılan mekanizmanın nasıl çalıştığını gözlemleyebiliyor. Başta restoratörümüz olmak üzere emeği geçenlere teşekkür ediyorum."
