Susığırlık adıyla, 15. yüzyıldan önce kurulmuş eski bir yerleşim yeridir. 1 Mart 1930 yılında Susığırlık Belediyesi adıyla belediye teşkilatı kurulmuş, 1931 yılında Gürsu adını almıştır.
Bursa’nın Yıldırım İlçesine bağlı bucak iken, 9 Mayıs 1990 tarih ve 3644 sayılı kanunla ilçe statüsünü kazanmış, Ekim 1991 tarihinde kuruluş işlemlerini tamamlayarak ilçe olarak hizmete başlamıştır.
Bursa merkezine 12 km. uzaklıktaki Gürsu ilçesi, tarihi çınar ağaçları, Osmanlı evleri, tarihi hamam ve camisi ile şirin bir ilçedir.
BURSA’NIN BEREKETİ GÜRSU
Kentin güneyine hakim Uludağ’ın eteklerinden verimli Bursa ovasına doğru inişte bir yeşil hol karşılar sizleri. Bu yeşil holü oluşturan çınarların yapraklarının güneşle dansı eşliğinde Bursa’nın şirin ilçesi Gürsu’ya ulaşırsınız.
Bursa’ya sadece 12 km uzaklıkta olan ve bugün neredeyse Bursa ile birleşen Gürsu’da, çınar ağaçları karşılar ve uğurlar sizi. Çınar ağacı ki; görkemin, direncin anıtıdır. Çınar ağacı ki; Gürsu’nun yol haritasıdır.
Girişindeki tarihi çınar ağaçları, Osmanlı evleri, tarihi hamam ve camisi ile bu şirin ilçemiz geçmişten günümüze bir köprü görünümündedir.
Günümüze kadar taşınmış olan tarihi mirası ve kentleşme yolunda oluşmakta olan yeni yapısıyla zengin bir kültür mozaiğine sahip olan Gürsu, hızla gelişmekte olan bir ilçe. Gürsu, sahip olduğu doğal güzellikleri, tarıma elverişli toprakları, büyük şirketleri bünyesinde barındıran Uludağ Organize Sanayi Bölgesi ve tarihi mirası ile birçok alanda önemli potansiyeli bulunan işlenmemiş bir cevhere benzetilebilir.
GÜRSU’NUN TARİHİ
Eski adı Büyük Susığırlık olan Gürsu ilçesi, Rumlarla Türkler’ in birarada yaşadığı eski bir yerleşimdir. Yoğun olarak manda, yani susığırı yetiştirildiği için Susığırlık diye anılan bölge, çok sayıda Susığırlık adlı yerleşim yeri olduğu için, 1934 yılında, suyunun bol olması nedeniyle Gürsu adını almıştır.
1926 yılında bucak merkezi olan belde, 9 Mayıs 1990 tarihinde ise ilçe olmuştur.
Cumhuriyet öncesinde Rumlar’ın yoğun olarak yaşadığı bir yerleşim olan Gürsu’da, tarihin izleri hala kendini göstermektedir. Gürsu’da 56 sivil mimari örneği konut, Orta Camii / Kilisesi, hamam tescillenmiştir. Şehir girişinde bulunan Tarihi Değirmen, Karahıdır Kavaklarbaşı Tepesi’nden Gerdirme Pınarı’na uzanan orman, 1.derece arkeolojik alan olarak tescil edilmiştir. Dışkaya Harmanlar Mevkii’ndeki antik yol ile Kozluca Mevkii de 1.derece arkeolojik sit alanı olarak tescil edilmiştir.
Geçmişte Roma ve Bizanslılar’ın da egemenliğinde olan bölgede yapılan arkeolojik kazılarda tarih öncesine ait yerleşim izleri belirlenmiştir. Tarihi İpekyolu’nun izlerinin de bulunduğu Kozluca Mevkii’nde oluşturulan yeni mahalleye de İpekyolu Mahallesi adı verilmiştir. Antik çağ, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait tarihi zenginliklere sahip olan Gürsu’da günümüzde de hala tarihi kalıntılar bulunmaktadır.
Geçmişte ipekböcekçiliğinin de yaygın olarak yapıldığı Gürsu’nun tarihteki ticari hayatına da ışık tutan evlerin, birinci ve ikinci katları oturmak, üçüncü katları ise ipekböceği yetiştirmekte kullanılırmış. İnsanı bir zaman tüneline sokarak geçmişe götüren tarihi evlerin, hamamın ve eskiden kilise olan Orta Camii’nin ayakta kalması ilçe tarihi ve turizmi açısından büyük önem taşımaktadır.
Yılların verdiği yıpranmışlığa rağmen varlığını koruyan evlerin restore edilerek, yok olmaktan kurtarılması amacıyla çalışmalar yapılmaktadır. Belediye çalışmaları kapsamında oluşturulacak nostalji sokağı ile ilçenin geçmişten gelen kültür mozaiğinin geleceğe taşınması hedeflenmekte.
GÜRSU’NUN COĞRAFYASI
Düz bir ovada kurulmuş olan Gürsu, 118 km² alanı kapsar. Deniz seviyesinden yüksekliği 100 metredir. 6.579 hektar alanı kapsamaktadır. İl merkezine 13 km uzaklıktadır. Marmara Bölgesi iklim özellikleri hüküm sürmektedir. Gürsu girişinde bulunan ve Anıtlar Kurulu’nca da tescillenen tarihi çınar ağaçları, Osmanlı evleri, tarihi hamam ve camisi ile geçmişten günümüze bir köprü görünümündedir. Gürsu’da 62 tarihi çınar ve servi ağacı tescil edilmiştir.
GÜRSU’NUN NÜFUSU
Cumhuriyet öncesinde Rumların yaşadığı bir yerleşim olan Gürsu’ya, Kurtuluş Savaşı sonrasında Rumlar’ın göçmesiyle Yunanistan’dan gelen göçmenler iskan edilmiştir. Bulgaristan ve Eski Yugoslavya’dan gelen göçmenlerin de yerleştiği Gürsu’da, Batum’dan gelen 93 göçmenleri de yerleşmiştir. Gürsu günümüzde; Artvin, Erzurum şehirleri başta olmak üzere, Doğu Anadolu Bölgesi’nden gelen ve geçmişte göçerek gelmiş yerli halkın birarada yaşadığı zengin bir kültür mozaiğini barındıran bir ilçedir.
Yıldırım ilçesine ait Demetevler Mahallesi’ nin bir kısmı İsmet Paşa Caddesi sınır kabul edilerek, 28 Nisan 2004 tarihinde Yenidoğan adıyla Gürsu’ya bağlandı. Sınır tespit tutanağının 29 Nisan 2004 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla karar yürürlüğe girmiş olup, ilçenin günümüzdeki nüfusu 93.788 bine ulaşmıştır.
Gürsu Belediyesi’ nce hayata geçirilen en önemli projelerden biri olan Toplu Konut Projesi kapsamında 17 bin 500 konutluk yeni bir yerleşim alanı olarak İpekyolu Mahallesi oluşturuldu.
GÜRSU’NUN TARIMI
Gürsu’da arazinin sulak olması nedeni ile halkın geçim kaynağı genellikle tarımdır. İlçenin girişinde kurulu olan Uludağ Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyette bulunan sanayi kuruluşları ise ilçe ekonomisinde ve halkın istihdamında önemli bir paya sahiptir.
Gürsu sınırlarında bulunan 12 bin hektar arazinin %44’ü tarım hizmetlerinde kullanılmaktadır. Yüzde %35’i orman arazisi, kalan miktar ise mera ve meskun yerlerdir. İlçede en çok meyvecilik, sebzecilik ve tarla bitkileri üretimi yapılmaktadır. Deveci ve santa maria türü armut üretiminde dünyaya açılan Gürsu’da, bu ürünleri yetiştiren köylerde yaşam standardı da gelirle doğru orantılı olarak çok yüksektir.
İLÇENİN EKONOMİK YAPISI
İlçede bulunan Uludağ Organize Sanayi Bölgesi ilçe ekonomisi açısından önemli yere sahiptir. Sanayi ve tarım alanlarında önemli ekonomik faaliyetlerin gerçekleştirildiği ilçede,185 hektarlık alan üzerinde kurulu olan Uludağ Organize Sanayi Bölgesi, istihdam potansiyeli ve Gürsu’nun kalkınmasına olan katkısı dolayısıyla ilçe ve Bursa için büyük önem taşımaktadır.
Çoğunluğu tekstil sektörü olmak üzere, otomotiv ve metal sanayii, içecek ve gıda, petrol ürünleri ve enerji üretimi gibi sektörlerde üretim yapan 233 şirketin faaliyette bulunduğu Uludağ OSB, 500 milyon ihracat tutarı, 12.000 kişilik istihdam kapasitesiyle ilçe halkının işsizlik sorununun çözümünde de önemli paya sahiptir.
Uludağ OSB çatısı altında faaliyette bulunan şirketler, ilçe halkına istihdam olanağı sunmanın yanında, ilçenin çağdaş bir kent görünümüne kavuşması amacıyla belediyece gerçekleştirilen yapısal ve sosyal projelere destek vererek de ilçenin kalkınmasında rol oynamaktadır.
Gürsu, Bursa’nın sanayileşmede yakaladığı gelişmişliğe paralel olarak, gittikçe gelişen sanayisi ile de önem kazanmış durumda.
Gürsu, aynı zamanda markalaşma konusunda iddialı tarım, tekstil, otomotiv ve makina sanayiinde faaliyet gösteren kuruluşlara ev sahipliği yapmaktadır.
Uluslararası arenada başarıyı elde edebilmek için; planlı ve altyapısı disipline edilmiş, çevreye uyumlu sanayileşme ve çevre kirliliğini engelleyici tedbirleri almış bir sanayi bölgesi oluşturmak amacıyla çalışmalarını sürdüren Uludağ OSB ve Belediyenin de üyesi olduğu kooperatif bünyesinde hayata geçirilen Yeşilçevre Arıtma Tesisi, Nisan 2006’da inşaatının tamamlanmasıyla hizmete girmiştir.
Sanayinin ilçeye kazandırdıkları yanında ilçe halkının sağlığı ve ilçenin doğal güzelliklerini bir bedel olarak kaybetmemek için oluşturulan Yeşilçevre Arıtma Tesisi’nin devreye girmesiyle sanayiden gelen atık sular arıtılarak sulama amaçlı da kullanılabilmektedir.
İLÇENİN EĞİTİM DURUMU
Nüfusu hızla artan Gürsu’da eğitimin kalitesini yükseltmek ve bu alanda imkanları genişletmek amacıyla Gürsu Belediyesi’nce, ilçeye okul kazandırılması ve eğitim faaliyetleri konusunda önemli çalışmalar yapılmaktadır.
Son yıllarda yapılan yoğun çalışmalarla ilçeye kazandırılan okullarla Gürsu’da; 13 ilkokul, 10 ortaokul, 9 lise ve 6 anaokulu hizmet vermektedir.