Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt, başkent Saraybosna'da gerçekleştirdiği basın toplantısında, günlerdir ülkede krize neden olan yeni seçim yasası dayatacağı iddialarının aksine ülkede 2 Ekim tarihinde yapılacak seçimlerin bütünlük içerisinde gerçekleşmesi için "şeffaflık paketi" adı altında teknik değişimler getirdi.
Medyayla paylaşılan açıklamada, Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi'nin, ülkede 1992 yılı ve 1995 yılında yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması'nın getirdiği barışı korumakla yükümlü olduğu anımsatılarak, ülkedeki sorunlara dair "gerekli gördüğü takdirde bağlayıcı kararlar" alabileceği söylendi.
Paketin içeriğinde Bosna Hersek'in demokratik bir ülke olduğu ve seçimlerin de aynı atmosferde geçmesi gerektiğinin altı çizilerek, söz konusu paketin Bosna Hersek Merkezi Seçim Komisyonuna (CIK) seçim kampanyalarında davranış kurallarını ihlal edenlere yaptırım kapılarını açtığı belirtildi.
Siyasi partilere seçim yasasına dair anlaşmazlıkları çözme görevi verildiğine işaret edilen açıklamada, seçim yasasında yapılacak yeni düzenlemelerin Avrupa Birliği üyelik yolunda da gerekli olduğu vurgulandı.
Merkez Seçim Komisyonuna haklar verildi
Şeffaflık paketinin içeriğindeki maddeler arasında en dikkati çeken CIK'ye verilen yetkiler oldu.
CIK'ye seçim kanununa aykırı davranan aday veya partiyi seçim listelerinden kaldırma yetkisi verilirken, kanunu ihlal edenlere 15 bin avroya kadar ceza kesilebilecek.
CIK, Belediye Seçim Komisyonuna yeni birinin atanması ya da mevcut kişinin görevinin uzatılmasının belirlenen sürede yapılmaması durumunda atama hakkına sahip olurken, seçim kanununun kötüye kullanılmasının önünü açan durumlar yasaklanacak.
Pakette, herhangi bir siyasi parti adına kişilerin kendilerini sahte kimlikle tanıtması da yasaklanırken, söz konusu teknik değişimler Resmi Gazete ya da OHR'nin resmi internet sitesinde yayımlanmasından 8 gün sonra yürürlüğe girecek.
Dayatılacağı iddia edilen seçim yasası neyi kapsıyordu?
Christian Schmidt'in dayatacağı iddia edilen yasaya göre, 2013 yılında son nüfus sayımı baz alınarak ülkedeki 2 entiteden biri olan Bosna Hersek Federasyonu'ndaki (FBIH) herhangi bir kantonda bir etnik grup toplam entite nüfusunun yüzde 3'ünün altında ise o kantondan FBIH Halklar Meclisine milletvekili seçilemeyecekti.
Mevcut durumda her 10 kantonun bir Boşnak, bir Sırp ve bir de Hırvat üye çıkarma hakkı bulunurken, yeni düzenlemeyle bir kantondaki Boşnak, Sırp ya da Hırvat nüfusu yüzde 3'ün altında ise o kantondan o etnik gruba ait temsilci olmayacaktı.
Bosna Hersek'te seçim yasası reformu talebi
Bosna Hersek'te 1992 yılı ve 1995 yılında yaşanan savaşı sonlandıran Dayton Barış Antlaşması gereği ülkede Boşnak, Hırvat ve Sırp üç kurucu halk bulunuyor.
Cumhurbaşkanlığının biri Boşnak diğeri Hırvat halkından olmak üzere iki üyesi, ülkenin iki entitesinden biri olan Bosna Hersek Federasyonu'ndaki vatandaşlar tarafından, üçüncü üye ise Sırp Cumhuriyeti entitesinde yaşayan vatandaşlar tarafından seçiliyor.
Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Hırvat Üyesi Zeljko Komsic'e karşı kaybeden Hırvat Demokrat Birliği Bosna Hersek (HDZ BIH) lideri Dragan Covic, Komsic'in Bosna Hersek Federasyonu'ndaki Boşnakların oylarıyla seçildiğini iddia ederek ülkede yeni bir seçim yasası reformu talebinde bulunmuştu.
Bosna Hersek'in başkenti Saraybosna'da, Avrupa Birliği delegasyonu eşliğinde başlatılan seçim yasası reformu müzakereleri, Boşnak ve Hırvat partileri arasında uzlaşı sağlanamadığı için sonuç alınamadan sona ermişti.