2012 yılı ve 2020 yılını kapsayan göreviyle "Japonya'da en uzun süre başbakanlık yapma" unvanına sahip Abe Şinzo temmuz ayında uğradığı suikastın toplumsal yankıları devam ediyor.
Eski Başbakan Abe Şinzo için cenaze töreni, yarın başkent Tokyo'da geniş katılımla düzenlenecek. Merasimin, Japon hükümetine 11,16 milyon dolara mal olacağı tahmin ediliyor.
Japon siyasi tarihinde, İkinci Dünya Savaşı sonrası Japonya'nın egemenliğini kazandığı 1951 yılında San Francisco Barış Anlaşması'na imza atan Başbakan olarak tanınan Yoşida Şigeru için 1967 yılında resmi cenaze töreni düzenlenmişti.
Abe Şinzo, savaştan sonra devlet töreniyle onurlandırılan ikinci Başbakan olacak.
Ülkede, masrafları vergi gelirlerinden karşılanacak cenaze merasimi kararının Meclis müzakeresi olmaksızın alınması ise eleştiriliyor.
Liberal Demokrat Parti lideri ve Başbakan Kişida Fumio kabinesi, masraflar için önce 250 milyon yen (1,70 milyon dolar) olarak açıklanan bütçeyi sonra 1,6 milyar yene (11,16 milyon dolar) yükseltti.
Abe Şinzo sadece yurt içinde değil yurt dışında da hatırının sayıldığını belirten Kişida, tören vesilesiyle uluslararası temsilcilerin taziyelerini iletme fırsatı bulacağını söyledi.
Kişida hükümetinin Sözcüsü Matsuno Hirokazu, "Her vatandaşın yas tutması beklenmiyor." diyerek, devlet töreninin siyasi mesele olarak görülmemesi gerektiğini söyledi.
Hükümetin son açıklamasına göre, merasim masrafı 11 milyon doları geçecek. Yurt dışından katılacak yabancı delegasyonların ağırlanması, tören güvenliği, ekipman ve depo kiraları masrafları dikkat çekiyor.
Japon Kyodo ajansı ile Devlet Televizyonu NHK, hükümetin cenaze töreni kararının yansımalarını sorguladı. Kyodo anketinde, katılımcıların yüzde 56'sının, NHK'nin anketinde katılımcıların yüzde 57'sinin bu karara ikna olmadığı ortaya çıktı.
Küçük bir tören olabilirdi
Japon halkı, milyonlarca dolarlık harcamanın, vergi gelirlerinden karşılanması sebebiyle eleştirilerin hedefi haline gelen cenaze merasimine yönelik tepkilerini, değerlendirdi.
Tokyo'da oturan 84 yaşındaki emekli Şouci, "gereksiz" şeklinde nitelediği cenaze törenine dair "Kendi parasıyla yapsa beni ilgilendirmez, vergi gelirlerinden karşılanması olmaz, miktar çok. Küçük bir tören olabilirdi."
Şouci, hükümetin "ülke dışında hatırı sayılır" diye nitelediği Abe'nin, dost ülkelerin dış basınında iyi yönleriyle anılmasının, eski Başbakan'ın resmi cenaze törenini hak etmesine sebep olarak gösterilmesine katılmadığını belirtti.
Abe Şinzo ölümü sonrası katilin sorgusunda "ailesinin maddi bağışları dolayısıyla kin beslediği" Birleşme Kilisesi ile iktidar partisi milletvekilleri arasındaki ilişkilere tepki gösteren Şouci, kiliseye yardımların tüm parasının Güney Kore'ye gittiğini savundu.
Bir içecek firması çalışanı Maşiko ise hükümetin, devlet töreni düzenlenmesi kararına yönelik "Ulusal Mecliste müzakere edilerek karara bağlansaydı, toplumsal eleştiriler anlaşılabilir düzeyde tutulabilirdi."Maşiko, bir siyasi liderin "böyle bir sonu olmasının" hiçbir şekilde kabul edilmeyeceğini vurguladı.
Kraliçe Elizabeth gibi devlet töreniyle uğurlanması uygun değil
Tokyo'da yaşayan Adaçi de "Devlet töreni yapılacağının duyurulmasını şaşkınlıkla karşıladık." Abe Şinzo Başbakanlık makamından istifa ettiğini anımsatan Adaçi, "İngiltere'de Kraliçe Elizabeth gibi devlet töreniyle uğurlanması uygun değil."
83 yaşındaki emekli mühendis Tanaka da Abe Şinzo seçildiği Başbakanlık görevinden iki kez istifa etmesi sebebiyle Japon toplumunda sanılanların aksine beğenilmediğini söyledi. Hükümetin, vergi gelirlerini boşa harcamaması gerektiğini ifade eden Tanaka, Abe Şinzo düzenlenen cenaze törenine karşı olduğunu belirtti.