Avrupa Birliği Liderler Zirvesi'nin bitiminde yayımlanan Versay Bildirisi'nde "savunma kabiliyetlerinin güçlendirilmesi", "enerji bağımlılıklarının azaltılması" ve "daha sağlam ekonomik temel inşa edilmesine" yönelik kararlar duyuruldu.
Avrupa Birliği liderleri, Fransa'da yaptıkları zirve toplantısının ardından yayımladıkları bildiride Rusya'nın Ukrayna saldırısının Avrupa'daki güvenlik yapısını değiştirdiğini belirterek, "savunma kabiliyetlerinin güçlendirilmesi, enerji bağımlılıklarının azaltılması ve sağlam bir ekonomik temel inşa edilmesi" için kararlar aldı.
Ukrayna'nın 28 Şubat'tarihinde üyelik başvurusu yapmasından sonra bu ülkenin Avrupa yolunu takip etmesinin destekleneceği, Avrupa Birliği Konseyi'nin Moldova ve Gürcistan'ın yaptığı üyelik başvuruları hakkında Avrupa Birliği Komisyonundan görüş istediği söylendi.
"Rusya'nın açtığı savaş Avrupa tarihinde tektonik bir değişim oluşturmaktadır." denilen bildiride, Avrupa ülkelerinin kendi güvenlikleri ve Avrupa'nın egemenliği, bunun yanı sıra bağımlılıklarının azaltılması için daha çok sorumluluk alma kararını verdiğni söyledi.
Bu kararlar "savunma kabiliyetlerinin güçlendirilmesi", "enerji bağımlılıklarının azaltılması" ve "daha sağlam ekonomik temel inşa edilmesi" başlıkları altında sıralandı.
Savunmaya daha çok yatırım
"Savunma kabiliyetlerinin güçlendirilmesi" başlığında Aralık 2021 yılında Avrupa ülkelerinin stratejik özerkliği artırma yönünde aldığı karara atıf yapılarak transatlantik ilişkiler ve Avrupa Birliği-NATO iş birliği ile Avrupa Birliği karar almada özerkliğinin altı bir kez daha çizildi.
Avrupa Birliği güçlü olmasının NATO'ya tamamlayıcı olacağı vurgulanan bildiride, Avrupa Birliği ülkelerinin savunmaya ve yenilikçi teknolojilere daha çok yatırım yapması gerektiğini söyledi.
Bunun için stratejik eksiklikleri belirleyerek savunma harcamalarının artırılması, üye ülkeler arasında ortak projeler ve ortak alımlarla iş birliklerinin geliştirilmesi, kritik ve yükselen teknolojilere yatırım yapılması, KOBİ'ler de dahil olmak üzere savunma sanayisinin güçlendirilmesi gerektiği söylendi.
Siber alanda dayanıklılığın kuvvetlendirilmesi, bunun için altyapının geliştirilmesi, dezenformasyonla mücadelenin artırılması, uzay sanayisinin güçlendirilmesi gibi unsurlara işaret edildi.
Avrupa Birliği liderleri, bildiride Avrupa Birliği Komisyonunun savunma yatırımlarının nerelere yönlendirilmesi gerektiği konusunda Avrupa Savunma Ajansı ile koordinasyon içinde mayıs ayı ortasına kadar analiz hazırlamasını, burada Avrupa savunmasının sanayi ve teknolojik temelinin güçlendirilmesi için öneriler sunmasını istedi.
Bildiride aynı zamanda Avrupa Birliği ortaklarının Avrupa Barış Fonu'nun kullanımının artırılması dahil olmak üzere tüm araçlarla destekleneceği söylendi.
Enerjide bağımlılık düşürülecek
"Enerjide bağımlılığın azaltılması başlıklı" kısım ayında Avrupa Birliği 2050 yılı iklim hedefleri kapsamında iddialı hedefler belirlediği söylendi.
Bildiride "Mevcut durum enerji kaynaklarımızın güvenliğini nasıl sağladığımıza dair kapsamlı bir yeniden değerlendirmeyi gerektiriyor."
Rus gaz, petrol ve kömürüne bağımlılıktan en kısa zamanda aşamalı biçimde çıkılmasında uzlaşıldığına işaret edilen bildiride, üye ülkelerin enerji kaynakları tercihlerinde fosil yakıtlara bağımlılıklarını hızla azaltması gerektiği belirtildi.
Doğal gaz arz kaynaklarının çeşitlendirilmesi ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) rotalarının kullanımı ile Avrupa'da hidrojen piyasasının geliştirilmesinin önemi vurgulandı.
Yenilenebilir enerji yatırımlarına ve bunların lisans süreçlerine hız verilmesinin önemine işaret edilerek, Avrupa'daki gaz ve elektrik bağlantılarının kuvvetlendirilmesi gerektiği kaydedildi.
Bildiride enerji verimliliğinin artırılması gerektiğine dikkat çekildi. Depolarda yeterli seviyede doğal gaz olmasını sağlamak ve ortak dolum operasyonları konusunda çalışılacağı belirtilen bildiride, elektrik piyasalarının faaliyetinin gözlemleneceği ifade edildi.
Ekonomik temel kuvvetlendirilecek
"Daha sağlam ekonomik temel inşa edilmesi" başlıklı bölümde Tek Pazar'ı tamamlamaya ve güçlendirmeye devam edilecek.
Bildiride Avrupa'nın ekonomik temelinin daha dayanıklı, rekabetçi, yeşil ve dijital geçişlere uygun hale getirileceği, stratejik bağımlılıkların azaltılacağı belirtildi.
Kritik ham maddeler konusunda Avrupa Birliği stratejik ortaklıklar yapacağına, stratejik depolama ve kaynakların verimli kullanımına yöneleceğine işaret edilerek, çipler konusunda arz zincirinin çeşitlendirileceği vurgulandı ve Avrupa Birliği bu alana daha çok yatırım yapacağı, üretimini artıracağını söyledi.
Bildiride bitki bazlı protein üretimi artırılarak ithal temel tarım ürünlerine ve girdilere bağımlılığın azaltılacağı, gıda güvenliğinin iyileştirileceği belirtildi.